Türkiye’de Emekli olmak istiyorum…
Bir arkadaşımız bana gelerek Hocam sen haklıymışsın dedi. Arkadaşımız 1962 doğumlu – Danimarka’da 1978 yılından beri yaşamakta. Şu an malulen emekli- Türkiye de hiç sigorta başlangıcı yok. Arkadaşımıza bu bilgiler doğrultusunda hangi şartlarda emekli olacağını yazılı olarak anlattım. İlk tepkisi o bu kadar parayı veremem, olmak istemiyorum diyerek bana teşekkür edip ayrıldı. Görünen o ki; arkadaşımızda doğru bilgi verdiğim konusunda yeterli kanaat oluşmamış.
Bir başka arkadaşının ‘yok ya- seni 90.000 TL ye emekli ettiririz- boş ver onu’ telkini ile memleketine gidip doğrudan SSK yetkilileri ile görüşmüş. Aldığı yanıt benim söylediğimle tıpatıp aynı. Arkadaşımız yaklaşık 172.000 TL yatırarak hemen emekli olur. Ya da 60 yaşına gelince 123.120 TL yatırarak SSK’dan emekli olabilecektir.
Şimdi karşılaştırmalı olarak daha önce ele aldığımız konuları güncelleyerek bilgilerimizi tazeleyelim.
Danimarka da yaşayan gurbetçiler Türkiye’de nasıl emekli olurlar? Bu soruya yanıt bulmak için birçok kişi Türkiye de Sosyal Sigortalar Kurumuna başvurarak durumları hakkında bilgi almak isterler. Çoğu zaman hem konunun çok karmaşık olması hem de iş yoğunluğu yaşayan memurların kendi anladıkları dilde, hızlıca kestirip atarcasına, hatta bazen azarlarcasına tavırları nedeniyle yeterli bilgi ve yol gösterme hizmeti alınamamaktadır.
Genelde yurtdışı emeklilik konusu daha çok Almanya da yaşayan gurbetçilerin pratik ihtiyaçları ve Almanya- Türkiye arasında yapılan sosyal güvenlik anlaşmaları çerçevesinde teşekkül ettiği için biz Danimarkalı gurbetçileri tam olarak kucaklamamaktadır. Bildiğiniz gibi bu konudaki haksızlığın giderilmesi konusunda imza kampanyası yaparak sesimizi duyurmağa çalıştık. Bu konuda son kes Ekim ayında siyasi partilerin yetkilileri ile görüşmek üzere Ankara ya bir ziyaretim olacaktır.
Yalnız bu konuda çok yeni önemli bir gelişme bulunmaktadır; Danimarka da yaşamakta olan bir gurbetçinin açmış olduğu dava kazanılmış ve yargıytayca da onanmıştır. Bunun anlamı şu demektir. DK da yaşayan gurbetçiler de aynen Almanya da yaşayan gurbetcıler gibi emeklilik konusunda DAVA AÇMAK koşuluyla daha avantajlı şartlara sahip olabilecekler…Bu konuda avukatlar çeşitli beyanlarda bulunmaktalar. Benimle irtibatlı birkaç arkadaşımız yine bu yönde yeni davalar açmışlardır. Sonuçlarını ilgiyle izleyeceğiz ve okuyucularımız bilgilendirmeğe devam edeceğiz.
Bunu şöyle örneklendirelim;
1-) Almanya’da yaşayan gurbetçi Mehmet Bey, 1950 doğumlu, 1972 yılında Almanya ya gelmiş ve işe başlamış, Turkiye de sigorta başlangıcı yok, şuan itibarı ile Mehmet Bey yaş haddinden emekli. Mehmet bey Türkiye de yurtdışı emekli olmak isterse 3600 gün (68,400 TL) borçlanma yaparak emekli olabilir…
Danimarka’da yaşayan gurbetçi Ahmet Bey, 1949 doğumlu, 1972 de Danimarka ya gelmiş ve işe başlamış, Türkiye de sigorta başlangıcı yok, şu an itibarı ile Ahmet Bey Danimarka da yaş haddinden emekli. Ahmet Bey Türkiye de emekli olmak isterse 5400 gün (102.600 TL) borçlanma yaparak emekli olabilir.
Ahmet bey dava açmak koşulu ile 5400 gün (70,000 TL) borçlanma yerine 3600 gün (68,400 TL) borçlanma yaparak emekli olabilir…
Somut bir örnekten hareket ederek karşılaştırmalı iki emeklilik sürecini ele alalım;
2-) Almanya da yaşayan gurbetci Kemal Bey, 1965 doğumlu, 1983 yılında Almanya da sigortalı işe başlamış, şuan malulen / erken emekli, TR de sigorta başlangıcı yok. Kemal Bey Türkiye de yurtdışı emekli olmak isterse 5150 gün (97,850 TL) borçlanma yaparak emekli olabilir.
Danimarka da yaşayan gurbetci Celal Bey 1965 doğumlu, 1982 de DK da çalışmağa başlamış, suan malulen / erken emekli. Celal Bey Tr de yurtdışı emekli olmak isterse tam 9000 gün (172,000 TL) borçlanarak emekli olabilir..
Yeni durumda Celal Bey DAVA AÇMAK koşulu ile 5150 gün (97,850 TL) borçlanma yaparak emekli olabilir
Türkiye’de emeklilik uygulamasında erkek ve kadınlarda yıl farkı vardır. Kadınlar en az 20 yılda emekli olurken erkekler 25 yılda emekli olabilmektedirler. Bir başka uygulama ise şu şekilde olmaktadır; Emekli olacak kişinin sigortalı işe başlama tarihi o kişinin kaç yaşında emekli olabileceğini + kaç iş günü sigorta primi yatırması gerektiğini ve kaç yıl hizmetinin olması belirler. Kısacası sigortalı işe başlama tarihi; kaç yaş + kaç gün ve kaç yıl sorularına cevap teşkil ediyor.
Bu nedenlerle bir kısım yurttaşlarımız ne kadar para yatırırlarsa yatırsınlar hemen emekli olmaları mümkün değildir. Mutlaka yaş durumunu beklemek zorunda kalacaklardır.
Örnek: 41 yaşında bir bayan – DK da malulen emekli – Türkiye de 2015 yılında sigortalı olmuş. Danimarka ya 1988 de gelmiş- Bayan 1994 yılında 18 yaşında ilk kez sigortalı olacağı varsayılırsa; 23 yıl (157,300 TL) borçlanarak ve 50 YAŞINDA ancak emekli olabilir. Yani 157,300 TL yatırdım diye hemen emekli olması mümkün değil – 50 yaşını beklemesi gerekmektedir.
Kişilerin emeklilik durumları kişiden kişiye farklılık arz etmektedir. Bu nedenle mutlaka işi bilen birilerine danışmanızda doğru yol haritası belirlemeniz bakımından yarar vardır.
Fazıl Küçük Koç
Danış Emeklilik – www.kuzey.dk – Gammel Viborgvej 115 B – 8471 Sabro – Aarhus — 45 51 34 14 80
