Bilgi Notları
Dobbeltbeskatningsoverenskomst DBO/ Çifte Vergilendirme Anlaşması
Bilindiği üzere ülkeler aralarında bir çok alanda işbirlikleri yapmak amacıyla anlaşmalar yapmışlardır. Sosyal Güvenlik / Emeklilik, Vergilendirme, Otomatik Bilgi Değişimi, Kaçakçılık güvenlik askeri ve sair konularda anlaşmalar yapmak suretiyle hangi konularda, hangi kapsamda işbirlikleri yapacaklarını belirlemişlerdir.
Bunlardan bir taneside Danimarka ve Türkiye arasında imzalanan Çifte Vergilendirmeyi Önleme anlaşmasıdır. Bu anlaşmanın sadece 18. Maddesindeki gelirlerin hangi ülkede ve ne kadar vergilendirileceği konusu özellikle Türkiye’ye kesin dönüş yapan veya Türkiye’ye sürekli yerleşen yurttaşlarımızı çok yakından ilgilendirmektedir.
Şöyleki; kesin dönüş yapan yurttaşlarımızın bir çoğu uzun yıllar Danimarka’da iş yaşamında bulunduktan sonra, gerek iş güçlerinin kısmen kaybolması gibi sağlık koşullu malulen emeklilikleri, gerekse sosyal gerekçeler nedeniyle edle ettikleri erken emeklilikleri (Førtidspension), veya YAŞ tan (yaş haddinden emeklilik= folkepension) yurttaş emeklilikleri, ya da ömür boyu kesin dönüş ödenekleri gibi Danimarka kaynaklı gelirlerini Türkiye’ye taşınmaktalar.Bu kişilerin vergi ile ilgili durumlarına burada açıklık getirebilmek üzere Anlaşmanın 18 maddesini anlamaya çalışacağız.
Genel bir vergilendirme kuralı; bir ülkede yerleşik olan kişi o ülkede vergi vermek zorundadır. Geliri nereden ve nasıl gelirse gelsi yaşadığı ülkede öncelikli olarak vergi mükellefi durumundadır. Bu tanımlama biz yurtdışında (Danimarka’da) yaşayan tüm gurbetçiler için de geçerlidir. Türkiye’deki herhangi bir gelirimizden yaşadığımız ülkelerde bir şekilde gelir vergisi vermek zorundayız. Otomatik Bilgi Değişimi uygulaması işte tamda bu konu ile ilgilidir. Bir başka bilgi notunda OBD konusunu daha geniş bir şekilde değerlendireceğiz.
Türkiye’ye yerleşmeye karar veren yurttaşlarımız Danimarka’daki gelirlerinden 18. Maddeye göre
- % 100 vergi muafiyeti alabilirler
- % 50 vergi muafiyeti alabilirler
Türkiye’de emeklilik gelirlerinden vergi alınmadığı için Danimarka’dan gelen gelirlerden vergi kesilmemektedir.
- Yurttaşımızın sadece erken emeklilik, yaş’tan emeklilik veya kesin dönüş ödeneği gibi sosyal güvenlik kaynaklı tek emeklilik gelirinden Danimarka’da vergi kesilmeyecektir. % 100 vergi muafiyeti sağlanacaktır.
Vergi muafiyeti hemence kendiliğinden devreye giren bir uygulama değildir. Başvuru yapılması ve belge sunulması zorunludur.
- Başlıkta yer alan % 50 oranında vergi muafiyeti uygulaması şu şekilde olmaktadır; kesin dönüs yapan yurttaşımızın Danimarka’dan birden fazla emeklilik geliri olması durumunda, birinci emeklikliği sosyal güvenlik kapsamında sayılan erken veya yaş’tan emeklilik olsun, bunun yanı sıra çalışırken ek kesintiler ile düzenlenen Örneğin ‘öğretmen emekli sanığı emekliliği, endüstri sandığı emekliliği’ bireysel emekliliklerden bir tanesinin de olması durumunda 18. Paragrafta belirtildiği üzere; ‘gelirin kaynağı olan ülke % 50 oranında vergi alma hakkına sahiptir. Bu durumda olan kişilerin her iki kazancından/ ya da toplam gelirinden yukarıda belirtilen oranda vergi kesintisi yapılacaktır. Yine bu oranda bir vergi indirimi için belgeli başvuruda bulunulmaz ise vergi indirimi uygulaması kendiliğinden devreye giren bir uygulama değildir. Başvur yapılması ve belge (mukimlik belgesi) sunulması zorunludur.
Tüm bu bilgiler hem Türkçe hem Danca anlaşma metinleri incelenerek örneklerle anlaşılır hale getirilmeye çalışıldı. Ayrıca Vergi dairesinden bir yetkili ile birebir telefon görüşmesi yaparak, hendi kişişel bilgilerim ve başka kişilerin de bilgileri ortaya konularak teyit edilmek suretiyle bilgi notu haline dönüştü.
Ayrıca özellikle 18. Maddenin anlaşılması bağlamında benim öğretmenler sandığı emekliliğinin (LærernesPension) Sosyal Güvenlik Kaynaklı bir emeklilik olarak ya da bireysel emeklilik olarak mı değerlendirileceğine; Bireysel emekliliktir, diyerek açıklık getirdi. Ancak eski bir uygulama olan ‘hizmetgörenler=memurlar (tjenstemand) uygulamasının ise ‘Sosyal Güvenlik Kaynaklı’ bir özel bir emeklilik düzenlemesi olduğunu bu nedenle de vergi uygulamasının farklı olacağı bilgisini verdi.
