Hukukcu Alp Dağ ile Söyleşi
Önümüzdeki süreçte yurttaşlarımızın özellikle ‘aile birleşimi’ konularına ‘bilgi notları’ aracılığı ile temas etmeye çalışacağız.
Bu bilgi notumuz bir söyleşi niteliğinde olacak. İleride yurttaşlarımızın aile birlesimi ile ilgili genel sorunlarına yanitlar bulmaya, açıklamalar getirmeye çalışacağız.
Alp Bey kısaca kendinizi tanıtıp uzmanlık ve çalışma alanlarınızı anlatır mısınız?
Kayseri’de doğdum büyüdüm. 2000 tarihinde Marmara Hukuk Fakültesi’nden mezun oldum. 2003’te İsveç’e geldim. 2008-2010 tarihleri arasında Lund Üniversitesi Hukuk Fakültesinde extra dersler aldım. 2008 tarihinden beri oturum, vatandaşlık ve şirketler hukuku konularında kişi ve şirketlere hizmetler veriyorum.
Ağırlıklı olarak oturum, vatandaşlık ve şirketler hukuku sorunlarına bakıyoruz.
Çalıştığımız ülkeler İsveç, Danimarka, Letonya, Litvanya, Polonya ve Slovakya.
Alp Bey Danimarka aile birleşimi konusunda diğer ülkelere nazaran , örneğin İsveç e göre daha mı sıkı politikalar izliyor?
Norveç’le beraber, 2000’li yıların başında Danimarka’da da aile birleşimi başta olmak üzere birçok alanda yabancılar yasası kuralları sertleşmiştir. İsveç bu konuda uzunca bir süre direnmekle beraber, en köklü değişikliklere temmuz 2021’de gitmiştir. Süresiz oturum başvuru süreleri en az 3 yıl İsveç’te ikamet etme şartına bağlanmış ve çalışma şartı getirilmiştir. Oturum ya da vatandaşlık için dil şartı İsveç’te hala yoktur. Yinede İsveç, hali hazırda işveren oturumu başvurularında, şartları Avrupa’nın en kolay olan ülkelerindendir. Ama yinede Türk vatandaşları tarafından pek bilinmemektedir bu. Dünya genelinde İsveç’e toplam işveren oturumu başvuruları sayısı sadece 138’di 2021’de. Türkiye’den ise sadece 4 kişi işveren oturumuna başvurdu.
İşçi oturum başvurularında ise işçiler, 2010’dan beri 2+2 toplam 4 yıla tabiiler. Ve Danimarka’ya göre hala İsveç’te brüt maaşlar düşüktür.
EU aile birleşimi oturumlarında ise bir değişiklik yok.
Danimarka’da aile birleşimi konularında insanların başka ülkelere yerleştikleri ve o ülkelerden Danimarka’ya geldiklerini biliyoruz. Yapılan bu çözüm süreçleri yasal mı?
EU vatandaşları (İsviçre, İzlanda, Norveç dahil) başka bir EU ülkesinde ya da İsviçre, İzlanda, Norveç’te yaşıyorlarsa, resmi kendilerine ve aile fertlerine bakacak gelirleri varsa bulundukları ülkelere aile bireylerini getirebilirler. Bu tamamıyla yasaldır. EU vatandaşları eşlerini, 21 yaşını doldurmamış çocuklarını ve bazı şartlarda ebeveynlerini oturumlu olarak bulundukları ülkelere getirilebilmektedirler.
Yine Danimarka’da yaşayan Türk vatandaşları aile birleşimi işlemlerinde işlem parası ödemekten muaf tutulmuşlar, www.nyidanmark.dk Bu farklı uygulama ‘Ankara Anlaşması’ diye bilinen Danimarka ve Türkiye arasındaki daha önce yapılan anlaşmadan mı kaynaklanıyor? Ankara Anlaşması ne demektir kısaca anlatır mısın?
12 Eylül 1963 tarihli, Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu arasında imzalanan Ankara Anlaşması Türk vatandaşlarına bulundukları EU ülkelerinde bir çok hak vermektedir. Ankara Anlaşması, hali hazırda Avrupa birliğine üye olamasa da Türkiye, Türk vatandaşlarına birçok konu da 3. Dünya ülke vatandaşlarına göre avantajlar sağlamaktadır. Danimarka’da aile birleşimi başvurularında ücret muafiyeti bu avantajlardan sadece birisidir. Yurtdışındaki Türk vatandaşlarının en çok ilgilendikleri kısım ise; EU ülkelerine yasal gelmiş ve işyeri açmış ya da belirli bir süre çalışmış Türk vatandaşlarının bulundukları ülkede kalmaları için hak talep etmelerini sağlamasıdır.
Danimarka vatandaşı olan yurttaşlarımızın aile birleşimi konusunda karşılaştıkları sorunlardan kısaca söz eder misiniz? Bu sorunların çözümleri var mıdır? Ne gibi çözüm önerilerinden söz edilebilir?
Danimarka’da hali hazırdaki aile birleşimi kuralları çok serttir. Danimarka vatandaşlarına, eşlerini ve çocuklarını getirmeleri için birçok sorumluluk yüklendiği gibi gelen 3. dünya ülke vatandaşlarına da süresiz oturum yolunda uzun ve meşakkatli bir süreç vaat etmektedir. (dil şartı, çalışma şartları, eğitim şartlarım, ekonomik garanti şartları vb).
Danimarka vatandaşlığı olan Türkler ise aile bireyleri için Almanya ve İsveç üzeri EU oturumu kartı alabiliyorlar. Aile bireyleri 5 yıllık EU oturum kartı aldıktan birkaç ay sonra Danimarka’ya yine Danimarka kuralları üzerinden değilde, EU kurallarına üzerinden aile bireylerini getirebiliyorlar. Bu süreçte Danimarka oturum kuralları bertaraf edilmiş oluyor. 5 yıllık EU kartı olan bir aile bireyi, okula gitmese de, çalışmasa da, 5 yılın sonunda süresiz oturum alabilir. Yeterki Danimarka vatandaşı aile üyesi çalışıp aile bireylerine baktığını ispat etmeli ve sosyal yardım almamalı.
Teşekkür….Alp Dağ
Bu kısa söyleşiyi bir başlangıç olarak ele alıp yurttaşlarımıza doğru rehberlik yapacağımız nice güzel bilgi notlarında buluşmak dileğiyle ben size teşekkür ediyorum.
Fazıl Küçük Koç
